Kinh nghiệm phiên dịch

masha90 nói:

Ý tưởng của bạn @tieng nga rất hay, nhưng đề của chú @Phan Huy Chung lại quá nặng. Khi mới mở đầu phong trào phải chăng nên lấy những bài về kinh tế - xã hội tương đối chung chung và không khó lắm để làm quen dần (và có thành tựu ngay để lấy khí thế!), chứ “xơi” ngay vào chuyên ngành hẹp, và nhất lại là ngành tài chính – ngân hàng (nơi có những khái niệm mà ngay cả bằng tiếng Việt khối người trong chúng ta còn hiểu lơ mơ chứ đừng nói đến tiếng Nga!) thì vất vả lắm.

Về khoản dịch ngược Việt-Nga thì masha không hào hứng lắm, khó khăn chính đối với masha không nằm ở tiếng Nga mà ở tiếng Việt: các văn bản tiếng Việt thường không chuẩn về ngữ pháp nên rất khó dịch. Lấy ví dụ câu dưới đây:

“Phát triển theo hướng ngân hàng bán lẻ, thẻ là một trong những phương tiện quan trọng để các ngân hàng tiếp cận và đẩy mạnh dịch vụ hướng đến khách hàng cá nhân”.

Đọc xong cả câu thì chúng ta đều có cảm giác là câu này không có gì khó hiểu và ta đã nắm được nội dung của cả câu. Nhưng nếu xét kỹ hơn thì ta thấy ngay là câu này có gì đó không ổn. Lấy từ “phát triển” để phân tích. Trong câu này thì cái gì phát triển? Thẻ? Ngân hàng? Ngành tài chính – ngân hàng? Một khi không biết chính xác được cái gì phát triển ở đây thì không thể dịch ra tiếng Nga được vì tiếng Nga là ngôn ngữ chính xác chứ không dễ tính như tiếng Việt.

Nếu viết câu trên đây thành như sau thì chắc chắn là mọi người sẽ thấy dễ dịch hơn hẳn:

“Phát triển theo hướng ngân hàng bán lẻ, các ngân hàng có nhiều biện pháp để
tiếp cận và đẩy mạnh dịch vụ hướng đến khách hàng cá nhân, và thẻ chính là một trong những biện pháp đó”.

Và khi đó cái chữ “phát triển” này có thể dịch là “Развиваясь по направлению…, ….”.

Masha đã vài lần phải dịch các văn bản từ tiếng Việt sang tiếng Nga và điều khó chịu nhất là cứ phải ngồi nghiền ngẫm các câu tiếng Việt rồi viết lại (đảo trật tự từ, thêm bớt một chút) cho ngữ pháp chuẩn rồi mới dịch được – chẳng khác gì phải dịch 2 lần. Ngay cả trong chuyên ngành hẹp [về kỹ thuật] của masha (nơi mà tưởng chừng như mọi ý đều quá rõ ràng), masha đọc sách của các vị thì thấy cứ lùng bùng thế nào ấy! Ấy thế nhưng khi masha cố gắng viết thật chính xác trong giáo án để trình các cụ tiền bối duyệt thì các cụ lại chê là “văn Tây quá!”.

Có thể masha sẽ tham gia dịch cùng mọi người, nhưng xin hẹn dịp khác. Riêng lĩnh vực tài chính – ngân hàng này thì nhiều khái niệm masha còn mù tịt luôn, chả hiểu đấy là cái gì, vì thế không dám tham gia.

Click to expand...

masha90 nói:

Xin mời các bạn dịch ra tiếng Nga một câu chuyện nhỏ tớ mới đọc trên mạng:


ANH-XTANH VÀ CẬU BÉ

Có lần Anh-xtanh đang trao đổi với đồng nghiệp về một vấn đề khoa học thì cậu con trai của người đồng nghiệp đang học bài gần đấy bỗng xen vào câu chuyện: “Bác Anh-xtanh ơi, bác sai rồi, số âm thì làm gì có căn bậc hai ạ?”. Anhxtanh mỉm cười: “Thế à? Cháu có chắc không?”. Cậu bé cầm cuốn sách đại số của mình đem đến chìa cho Anh-xtanh: “Đây này, bác đọc đi!”. Anh-xtanh đọc to: “Định lý: Số âm không có căn bậc hai”. Anh-xtanh vỗ trán kêu lên: “Cháu giỏi lắm! Bác sai rồi”. Cậu bé rất lấy làm hài lòng.

Khi Anh-xtanh về rồi thì cha cậu bé mới gọi cậu lại ôn tồn giảng giải: “Đối với một thằng bé học lớp 7 như con thì đương nhiên là số âm không thể có căn bậc hai. Đấy, em con mới học lớp 2, đối với nó thì không thể lấy 1 trừ đi 4 được, nhưng con thì biết chắc chắn là trừ được. Khi nào học lên đại học thì con sẽ biết rằng số âm không có căn bậc hai, nhưng riêng âm 1 (- 1) thì có căn bậc hai và bằng i, số i này gọi là “đơn vị ảo” và dùng nhiều trong toán cao cấp. Hoặc con biết là tổng các góc trong một tam giác luôn bằng 180 độ, đúng không? Nhưng điểu này chỉ đúng khi ta xét một tam giác phẳng. Đây, ví dụ ta vẽ trên mặt ngoài của quả địa cầu một tam giác thì ta sẽ có tam giác lồi, và nếu vẽ trên mặt trong của quả địa cầu thì ta được tam giác lõm. Sau này con sẽ thấy là tổng các góc trong tam giác lồi và tam giác lõm không bằng 180 độ đâu, con ạ. Kiến thức mênh mông vô cùng, những gì con biết chỉ là một phần rất nhỏ, vì thế trong mọi việc con không nên hấp tấp vội vàng kết luận ngay, con nhớ chưa?”.

Cậu bé ghi nhớ lời dặn của cha, từ đó cậu luôn khêm tốn, chăm chỉ học hành. Và sau này cậu trở thành nhà bác học lỗi lạc Nin- xơ Bo.

Click to expand...

tieng nga nói:

Câu " Có lần Anh-xtanh đang trao đổi với đồng nghiệp về một vấn đề khoa học "-Однажды Эйнштейн обсуждал с сотрудником научный вопрос...

em viết như thế này có được không ạ :Однажды Эйнштейн обменивались научным вопросом с собратом.
Với lại, em tháy cũng có nhiều từ trong tiếng Nga có ý nghĩa là đồng nghiệp như là : "сотоварищ , сослуживаец, коллега ..." mà không biết ý nghĩa khác nhau ở chỗ nào.
Cả nhà giải thích hộ em với ạ/

Cám ơn bác @Nguyễn Tuấn Duy đã dịch, hóng bài bác em mới biết " căn bậc hai" viết như nào

Click to expand...

Nguyễn Tuấn Duy nói:

Эйнштейн и мальчика
Однажды Эйнштейн обсуждал с сотрудником научный вопрос, то сын сотрудника - мальчик, учащийся рядом с ними неожиданно спросил:"Дядя Эйнштейн, ты не прав, квадратные корни из отрицательных чисел извлечь нельзя!?".
Эйнштейн улыбался:"Правда? ты уверен?"
мальчик взял свой алгебраический учебник и показал Эйнштейну: "Вот, сам читай !"
Эйнштейн громко читал:"....аксиому:Квадратные корни из отрицательных чисел извлечь нельзя"
Эйнштейн хлопал свой лоб и кричал:"Ух ты молодец, я был не прав" - с этим мальчику очень довольно. Когда Эйнштейн ушёл домой, папа мальчика позвал его и умеренно объяснил:"для ученика седьмого класса, как ты, то конечно, квадратные корни из отрицательных чисел извлечь нельзя. Вот, твой брат второго класса, для него один минус четыре - нельзя, но ты точно знаешь, что это возможно. Когда у тебя будет высшее образование, то ты поймёшь, что квадратные корни из отрицательных чисел извлечь нельзя, но только из отрицательного числа (-1) извлечь квадратный корень можно и равно i, число называется "мнимая единица" и это часто используются в высшей математике. Или ты же знаешь, что сумма углов треугольника равно 180, правда?, но это только правильно, когда мы рассматриваем плоский треугольник. Вот, например, мы рисуем треугольник на поверхности внешней стороны глобуса, то получим выпуклый треугольник и так же на на поверхности внутренней стороны глобуса, то получим вогнутый треугольник. В будушем ты увидишь что, сумма углов выпуклого треугольника и вогнутого треугольника не равно 180 так, как ты думаешь. Знания - бесконечный обширный пустыня, а то, что ты узнаешь - очень очень мелкая песчинка.
Мальчик запомнил совет отца, с тех пор прилежно учился, и потом стал незаурядным учёным Нильс Бор

@masha90 sửa hộ cái cho nó "Nga hóa" với cái tên Nin xơ Bo viết tiếng nga dư nào?

Click to expand...

Phan Huy Chung nói:

2) Trong trường hợp này phải dùng пробовать và делиться chứ ko dùng попробовать và разделить. Ví dụ: Я не пробовал, ничего не могу сказать. Если у тебя есть опыт, давай делись со мной hoặc давай расскажи.
Đọc đoạn này mình chợt nhơ đến cái chuyện Анекдот về xác định bộ xương khô trong phòng thí nghiệm là của phụ nữ hay nam giới thông qua động từ бывал và был hì hì ....

Click to expand...