Nhạc Nga cho người tập hát

Hôm nay mình đang tính đăng bài này, thì bạn đã hỏi. Bài này là một trong những bài chúng mình diễu binh mỗi sáng.

Các bạn thân mến, những bài hát về chiến tranh với tôi không có khi nào lại coi là đã cũ. Một bài hát đã viết trên 60 năm rồi, lần đầu tiên ngồi dịch mà vẫn thấy nước mắt mình cũng rơm rớm, cảm thông cho số phận của những người lính trong chiến tranh. Khi chiến tranh tràn đến phá tan hết làng bản xóm thôn, biết bao người thân ngã xuống, nhà cửa ruộng đồng tan nát. Sau chiến tranh người lính trở về, tất cả người thân yêu không còn nữa, biết đi về đâu giờ này. Trong mạng cũng có nhiều người dịch là : “Giờ này anh ở đâu”. Nhưng theo tôi nếu đọc hết nội dung của đoạn đầu, là một người lính nghĩ đến cảnh hy sinh mất mát trong chiến tranh, khi gia đình không còn ai, thì biết đi về đâu? Nên tôi theo tôi phải dịch là “Giờ này anh về đâu” mới đúng. Trong chương trình ca nhạc vừa qua ca sĩ Trọng Tấn trình bày một lời bằng tiếng Việt cũng rất hay, nhưng dịch giả lấy phần đầu của lời 1 ghép với phần đuôi của lời 2. Nhưng theo đúng từ quân sự thì dịch là người bạn cùng trung đoàn, chứ không phải cùng binh đoàn hay bạn chiến đấu như mọi người đã dịch. Còn câu đầu tiên của bài hát nhấn mạnh từ “Tháng Năm” nghĩa là đánh dấu ngày 9 tháng 5 năm 1945- ngày chiến thắng Phát xít, nếu Trọng Tấn hát “đêm hè về” thì nó mênh mông quá. Xin giới thiệu các bạn bài hát do nhiều ca sĩ biểu diễn.

Tiểu đoàn – батальон; Trung đoàn – полк; Sư đoàn - дивизия​

Quân đoàn – корпус; Người cùng trung đoàn - однополчанин
Bạn chiến đấu – соратник.
​

Nhưng chú ý nhất là đoạn cuối với câu: "Gia đình người anh hùng Liên Xô đang sống nơi đây", thì đổi thành : "Gia đình người anh hùng của nước Nga đang sống nơi đây". Theo tôi như vậy nó hơi cục bộ quá, vì khi đó chống phát xít là Liên Xô chứ không riêng gì nước Nga, hơn nữa sau khi giải phóng những người chiến sĩ có nhiều chiến công nhận danh hiệu anh hùng Liên Xô, chứ không phải anh hùng của nước Nga. Mong các bạn lưu ý cho điểm này.


ГДЕ ЖЕ ВЫ ТЕПЕРЬ, ДРУЗЬЯ- ОДНОПОЛЧАНЕ - GIỜ NÀY ANH VỀ ĐÂU, HỠI NGƯỜI BẠN CÙNG TRUNG ĐOÀN
Музыка: Василий Соловьёв-Седой - Слова: Алексей Фатьянов

Майскими короткими ночами,
Отгремев, закончились бои.
Где же вы теперь, друзья-однополчане,
Боевые спутники мои?
Я хожу в хороший час заката
У сосновых новеньких ворот;
Может, к нам сюда знакомого солдата
Ветерок попутный занесёт.

​

Мы бы с ним припомнили, как жили,
Как теряли трудным вёрстам счёт.
За победу мы б по полной осушили,
За друзей добавили б ещё.
Если ты случайно неженатый,
Ты, дружок, нисколько не тужи,
Здесь у нас в районе, песнями богатом,
Девушки уж больно хороши.

Мы тебе колхозом дом построим,
Чтобы было видно по всему:
Здесь живёт семья советского героя,
Грудью защитившего страну.
Майскими, короткими ночами,
Отгремев, закончились бои.
Где же вы теперь, друзья-однополчане,
Боевые спутники мои?

Chúngtôisẽdựngchoanhmộtmáinhà nôngtrang, ​

Đểkhắpnơimọingười đềubiết:​

Gia đìnhngườianhhùngXô Viếtsốngnơi đây,​

Đã từnglấythânmìnhbảovệ đấtnướcthânyêu.​

Những đêmthángNămthậtngắnngủi,
Khắpmặttrận đã kếtthúc, lặngyên.
Giờnàyanhvề đâu, hỡingườichiếnsĩ cùngtrung đoàn,
Nhữngngườibạncùngchiến đấubêntôibaongàyqua?​

1947
TP. HồChí Minh 02.11.2011
MinhNguyệtdịch.
Виктор Вуячич - Где же вы теперь, друзья-однополчане?

ТенорА XXI века, Где же вы теперь друзья однополчане.

“Клавдия Шульженко”

GIỜ NÀY ANH VỀ ĐÂU
Ca sĩ Trọng Tấn trình bày.
Đêmhè về ánhtrăngvàngchiếukhắpthônlàng.
Chiếntrườngkhôngcòntiếngsúngxưahờnoán.
Giờnàyanhvề đâu, hỡingườibạncũ cùngbinh đoàn,
Đã sánhbướccùngnhautrêncon đườngxa?
Nếugiờnàybạnhiềncònthiếumộtgia đình,
Xinbạn đừngngạingùngvềchốnquê tôi.
Miền đồngquê phì nhiêu, nôngtrườnglờiháthoà êm đềm
Có nhiềucô đẹpnhư tiếngcabanchiều.

​

Ngày chiến thắng phát xít 9/5/1945
Mỗi khi nhớ lại những bộ phim viết về đề tài chiến tranh của Liên xô trước đây, chúng ta đều thấy hình ảnh người lính, sĩ quan khoác trên mình chiếc áo bằng nỉ, bằng dạ trong những ngày đông lạnh giá, đó chính là chiếc áo ta hay gọi là Bađơxuy hay áo palto, nhưng áo lính trong tiếng Nga thì gọi là ШИНЕЛЬ. Trong thời gian tôi học tiếng Nga tại trường Tổng hợp Minsk không hiểu sao họ dạy cho chúng tôi nhiều bài hát về chiến tranh đến thế, có lẽ đó là những sự đồng cảm với Việt nam vừa bước qua trận chiến hay chăng. Bài hát này có trong một bộ phim viết về những người lính trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại “Белорусский вокзал” “Nhà ga Belorussia”. Mỗi khi nghe hát, từng câu từng chữ như cảm thấy cào xót trong lòng mình khi nghĩ đến những người lính của chúng ta, từ biệt quê hương nơi có mẹ già, vợ trẻ con thơ chờ mong, để lên đường vào chiến trận. Thế rồi chiến tranh có mấy ai trở về được nguyên vẹn, chiến tranh nhiều người phải yên nghỉ nơi chiến trường. Khi chiến tranh kết thúc, chiến thắng trở về, trước khi chia tay bạn bè nằm lại, miệng như muốn hét thật vang, các bạn ơi hãy khoác áo lên về nhà đi thôi. Bài hát mỗi lần nghe là một lần cảm thấy buồn, nhưng đất nước có chiến tranh thì những nỗi buồn là đương nhiên phải không các bạn.

А мы с тобой брат из пехоты
А летом лучше чем зимой
С войной покончили мы счеты
С войной покончили мы счеты
С войной покончили мы счеты
Бери шинель пошли домой



Война нас гнула и косила
пришел конец и ей самой
Четыре года мать без сына
Четыре года мать без сына
Четыре года мать без сына
Бери шинель пошли домой

Đã bốnnămrồimẹvắngcontrai​

Đã bốnnămtrờimẹconchialìa
Đã bốnnămquamẹ đã xacon​

К золе и пеплу наших улиц
Опять опять товарищ мой
Скворцы пропавшие вернулись
Скворцы пропавшие вернулись
Скворцы пропавшие вернулись
Бери шинель пошли домой


А ты с закрытыми очами
Спишь под фанерною звездой
Вставай вставай однополчанин
Вставай вставай однополчанин
Вставай вставай однополчанин
Бери шинель пошли домой



Что я скажу твоим домашним
Как встану я перед вдовой
Неужто клясться днем вчерашним
Неужто клясться днем вчерашним
Неужто клясться днем вчерашним
Бери шинель пошли домой



Мы все войны шальные дети
И генерал и рядовой
Опять весна на белом свете
Опять весна на белом свете
Опять весна на белом свете
Бери шинель пошли домой
Бери шинель пошли домой

Minh Nguyệt dịch

​

Hôm qua trường mình có đàn lại bài này, giai điệu làm nhớ một thời đã qua ở VT.

«ГДЕ ЖЕ ВЫ ТЕПЕРЬ, ДРУЗЬЯ-ОДНОПОЛЧАНЕ»

Сохранились воспоминания композитора Соловьева-Седого о том, как создавалась эта песня. Однажды во время поездки на большую сибирскую стройку он встретился с бывшими воинами-фронтовиками, долго беседовал с ними, недавними солдатами, которых раскидало, разметало по всей стране. «Возвращаясь в Ленинград, – рассказывал Василий Павлович, – я все думал о них. Мне вдруг в голову пришла фраза: «Где же вы теперь, друзья-однополчане?» Я стал варьировать эту фразу, искать для нее мелодическое и ритмическое решение. Потом наиграл мелодию своему другу – поэту Алексею Фатьянову. Тот долго, внимательно вслушивался и через несколько дней показал мне стихи. Это было не совсем то, что я задумал. Перебрав несколько других вариантов, я тем не менее сочинил песню. Первый исполнитель Ефрем Флакс ее, однако, раскритиковал: написанная в минорной тональности, песня получилась какой-то тоскливой, однообразной. Вроде как и не рад солдат возвращению к мирному труду. Флакс посоветовал переделать вторую половину куплета с отклонением в параллельный мажор. Попробовал – вышло. Вот так у песни этой, получившей большое распространение в послевоенные годы, оказалось три автора. Кроме меня – еще Фатьянов и Флакс».

Источник: http://vm.ru/news/2005/02/24/istoriya-pesni-8084.html

КO ДНЮ ПОБЕДЫ 9 МАЯ 1945-2015!
Oгонёк (стихи 1943, выпуск 1947)

Lời của bài hát thuộc về nhà thơ so-viet lỗi lạc Михаил Исаковский, còn tác giả phần âm nhạc đến nay vẫn không rõ do hoàn cảnh ra đời, và vì vậy, được coi là sáng tạo của nhân dân.
Lần đầu tiên bài "Oгонёк" được ghi đĩa sau chiến tranh và phát trên radio với tiếng hát của ca sĩ nổi tiếng Владимир Нечаев năm 1947 cùng dàn nhạc nhẹ Đài phát thanh toàn Liên bang do nghệ sĩ Виктор Кнушевицкий chỉ huy. Ông được coi là người đầu tiên biên tập, dàn dựng và ghi âm tiết mục này. Trước đó không hề có một bản thu âm nào gắn với giai điệu mà chúng ta đã quen thuộc và yêu thích.
Bài thơ của М. Исаковский được công bố lần đầu ngày 19 tháng 4 năm 1943 trong tờ báo "Правдa" (Sự Thật) ở mục Bài hát, nhưng không hề có nốt nhạc. Tác giả dự đoán là trước sau thì bài thơ cũng sẽ được phổ nhạc, cũng như chuyện đã xảy ra với nhiều bài thơ khác của ông. Vậy là sau đó các nhạc sĩ chuyên nghiệp và nghiệp dư, đạo diễn và cả nhạc công cùng phổ nhạc cho bài thơ.
Một số nhạc sĩ có tên tuổi gắn với phần nhạc của bài thơ này, bao gồm М. Блантер, А. Митюшин, Н. Макаровa... Song không một phần nhạc nào của họ được trình diễn dù ở phòng hòa nhạc, trên đài hay ghi đĩa và cũng không lưu lại trong công chúng. Nhà thơ Исаковский kể lại đã có nhiều người cố chứng minh họ là tác giả phần nhạc của bài hát. Thậm chí đã phải thành lập một ủy ban từ Hội nhạc sĩ để chứng minh không ai trong số những người mạo danh này có thể viết nhạc cho bài hát. Giai điệu của bài hơi giống một điệu tango mà tác giả cũng là vô danh.
Bài hát Oгонёк, cùng với Катюша rất nổi tiếng ở Nhật Bản. Năm 1955 có quán ở Tokyo đã đặt tên quán theo bài hát này.
Mời các bạn nghe Огонёк qua tiếng hát của ca sĩ, nghệ sĩ Владимир Нечаев:
Một số clip khác:

С чего начинается Родина?
С картинки в твоём букваре,
С хороших и верных товарищей,
Живущих в соседнем дворе.
А может, она начинается
С той песни, что пела нам мать,
С того, что в любых испытаниях
У нас никому не отнять.

С чего начинается Родина?
С заветной скамьи у ворот,
С той самой берёзки, что во поле,
Под ветром склоняясь, растёт.
А может, она начинается
С весенней запевки скворца
И с этой дороги просёлочной,
Которой не видно конца.

С чего начинается Родина?
С окошек, горящих вдали.
Со старой отцовской будёновки,
Что где-то в шкафу мы нашли.
А может, она начинается
Со стука вагонных колёс
И клятвы, которую в юности
Ты ей в своём сердце принёс... С чего начинается Родина?...

Từ bức tranh ta được xem ngày nhỏ
Từ những người bạn tốt vẫn cùng ta
Thường đi học và chơi chung một phố.
Cũng có thể Tổ quốc được bắt đầu
Từ bài hát mẹ ta ru âu yếm,
Từ những cái ta quyết giữ vẹn tròn
Cả trong những giờ khó khăn nguy hiểm.

Tổ quốc bắt đầu từ đâu?
Từ chiếc ghế ta vẫn ngồi trước ngõ,
Từ cây phong đơn độc giữa cánh đồng
Khẽ chào nhẹ mỗi lần có gió.
Cũng có thể Tổ quốc được bắt đầu
Từ bài hát đầu xuân con sáo hát
Từ con đường ven xóm nhỏ quanh co
Và biến mất trong sương chiều xanh nhạt.

Tổ quốc bắt đầu từ đâu?
Từ ánh đèn nhà ai đang run rẩy,
Từ chiếc mũ bố ta đội ngày xưa,
Mà bất chợt trong hòm ta lại thấy.
Cũng có thể Tổ quốc được bắt đầu
Từ tiếng gõ của con tàu mệt mỏi
Từ lời thề mà thời trẻ yêu nhau
Ta giấu kín trong tim không dám nói.

Tổ quốc bắt đầu từ đâu?

​

(1967)

Ca sĩ Марк Бернес

Мы - армия народа
Музыка: Г. Мовсесян Слова: Р. Рождественский

Стоим мы на посту, повзводно и поротно
Бессмертны, как огонь. Спокойны, как гранит.
Мы - армия страны. Мы - армия народа.
Великий подвиг наш история хранит.

Припев:

Не зря в судьбе алеет знамя.
Не зря на нас надеется страна.
Священные слова "Москва за нами!"
Мы помним со времён Бородина.

Вручили нам отцы всесильное оружье.
Мы Родине своей присягу принесли.
И в жизни нам дана единственная служба:
От смерти заслонить грядущее Земли.

Припев.

Не надо нас пугать, бахвалиться спесиво,
Не стоит нам грозить и вновь с огнём играть.
Ведь, если враг рискнёт проверить нашу силу,
Его мы навсегда отучим проверять.

Припев.

1982

Bài hát: Chúng ta là quân đội của nhân dân
Nhạc: G. Movsesyan ---- Lời: R. Rozhdestvenskiy


Chúng ta đứng canh gác, theo trung đội và đại đội
Bất diệt như ngọn lửa. Điềm tĩnh như đá hoa cương.
Chúng ta là quân đội của Đất nước.
Chúng ta là quân đội của nhân dân.
Chiến công vĩ đại của chúng ta sẽ được lịch sử giữ gìn.

(điệp khúc) Không làm phai màu lá quân kỳ đỏ thắm.
Không phụ lòng đất nước kỳ vọng vào chúng ta.
Những lời thần thánh “Moskva ở sau lưng!"
Chúng ta nhớ về thời Borodino.

Cha ông đã đặt vào tay chúng ta những vũ khí mạnh mẽ.
Chúng ta đã mang lời thề với Tổ quốc.
Và chúng ta chỉ có nhiệm vụ duy nhất:
Hiến dâng cả mạng sống để đất mẹ trường tồn.
-

Không làm phai màu lá quân kỳ đỏ thắm.
Không phụ lòng đất nước kỳ vọng vào chúng ta.
Những lời thần thánh “Moskva ở sau lưng”!
Chúng ta nhớ về thời Borodino.

Không thể đe dọa chúng ta bằng những lời ngạo mạn.
Không thể làm chúng ta run sợ trước súng đạn.
Và nếu kẻ thù dám thử thách sức mạnh,
Chúng ta sẽ buộc chúng phải từ bỏ ý đồ.

(điệp khúc đến hết)