Không phải ngẫu nhiên đơn vị trinh sát nổi tiếng khắp tiểu đoàn về tài nội trợ. Ở chỗ họ luôn có dự trữ lương khô, đường, bít-cốt, mỡ miếng sung túc. Ở đây, bất cứ lúc nào cũng có thể mượn được cái kim sợi chỉ, cúc áo hoặc kiếm được nắm chè. Thuốc lá thì còn nói. Họ có nhiều và đủ loại: thuốc lá nặng quốc doanh, thuốc lá nguyên chất vùng Pên-da, thuốc lá nhẹ vùng Xu-khu-mi, thuốc điếu “Pu-chi-na” và cả những điếu xì-ga nhỏ chiến lợi phẩm mà họ không ưa nên chỉ dùng trong những trường hợp bất đắc dĩ và miễn cưỡng.
Nhưng các chiến sĩ trinh sát nổi tiếng khắp tiểu đoàn không phải chỉ vì những thứ đó.
Trước hết họ nổi tiếng vì những chiến công có tiếng vang lớn, người ngoài đơn vị cũng biết. Không ai bì kịp họ về tính táo bạo và nghệ thuật trinh sát. Họ đã từng len lỏi trong hậu địch và đã kiếm được những tài liệu mà ngay ban tham mưu sư đoàn cũng phải ngạc nhiên. Thủ trưởng phòng nhì phải gọi họ là “những vị giáo sư của đại úy Ê-na-ki-ép”.
Nói tóm lại họ chiến đấu dũng cảm.
Nhưng sau những chuyến công tác gian khổ và nguy hiểm họ thường nghỉ ngơi một cách hợp lý.
Không kể trung sĩ Ê-gô-rốp, đơn vị có sáu người. Họ thường đi trinh sát từng đôi một, cách hai ngày một lần. Đôi này công tác thì đôi khác nghỉ. Còn trung sĩ Ê-gô-rốp nghỉ lúc nào thì có trời biết.
Lần này Goóc-bu-nốp và Bi-đên-cô đến phiên nghỉ. Họ là bạn thân với nhau và luôn luôn đi đôi. Mặc dầu trận chiến đấu đã mở đầu từ sáng, không khí trong rừng rung lên, đất ngả nghiêng và từng phút một lại có tiếng động cơ máy bay cường kích bay đi bay về, xà sát ngọn cây, hai chiến sĩ trinh sát vẫn ung dung hưởng những giờ phút nghỉ ngơi xứng đáng bên cạnh Va-nha, cậu bé mà họ đã quý mến ngay và đặt cho biệt hiệu là “bé chăn bò”.
Thật vậy, với cái quần bằng vải thô dệt lấy, nhuộm màu nâu bằng vỏ hành, với cái áo vét rách, với cái tay nải quàng trên vai, chân đất, đầu tóc bù xù, cậu bé giống hệt như cậu bé chăn bò thường vẽ trong các cuốn sách mở lòng hồi xưa. Ngay cả bộ mặt cậu sạm đen, gầy gò, mũi nhỏ thẳng và đẹp, đôi mắt mở to dưới bộ tóc lòa xòa như mái rạ của chiếc nhà gỗ cũ kỹ, tất cả đều giống hệt chú chăn bò.
Ăn hết súp, Va-nha lấy cùi bánh lau soong sạch trơn. Rồi lấy cùi đó, cậu bé lau thìa, ăn luôn bánh và đứng lên, trang trạng cúi mình trước hai chàng khổng lồ, mắt nhìn xuống, nói:
- Đa tạ các chú. Cháu rất lấy làm vừa ý…
- Hay là chú mày ăn thêm tí nữa?
- Thôi, cháu xin đủ.
- Nếu muốn ăn thêm, chúng tớ sẽ tiếp tế cho một xoong nữa,-Goóc-bu-nốp nói, nháy mắt ra điều tự hào.- Đối với chúng tớ chẳng nghĩa lý gì đâu. Thế nào, chú chăn bò?
- Cháu no muốn ứ hơi mất rồi,-Va-nha ngượng ngiẹu nói và cặp mắt xanh của cậu bé bỗng thoáng lên một vẻ nghịch ngợm.
Bi-đên-cô, nổi tiếng là công bằng, nói:
- Không muốn thì thôi. Nhân tâm tùy thích. Ở đây chúng tớ có lệ: không bắt buộc ai cả.
Nhưng anh chàng Goóc-bu-nốp ưa phỉnh, thích mọi người khen cách làm ăn của đơn vị mình, bèn nói:
- Này Va-nha, chú mày thấy chúng tớ ăn uống thế nào?
- Ăn sang lắm,-cậu bé vừa nói, vừa dựng cái thìa trong soong và nhặt những mảnh bánh vụn vương vãi trên tờ báo “Tiến công liên tục” rải xuống đất làm khăn bàn.
Goóc-bu-nốp phấn khởi nói:
- Đúng thế chứ? Này chú em, suốt trong sư đoàn, không tìm đâu ra thức ăn như thế này. Nổi danh đấy. Điều chủ yếu chú em phải bám chặt lấy chúng tớ, bám lấy bọn trinh sát này. Ở với chúng tớ thì không bao giờ bị khốn đốn cả. Thế nào, ở với chúng tớ chứ?
- Vâng ạ,-cậu bé vui vẻ nói.
- Thế mới đúng và chú em sẽ không bao giờ khốn đốn. Chúng tớ sẽ tắm rửa cho chú em tại nhà tắm. Sẽ cắt tóc nữa. Sẽ có cách kiếm quần áo để chú em ra vẻ con nhà lính.
- Chú ạ, các chú mang cháu đi trinh sát nữa chứ?
- Sẽ mang chú em đi. Sẽ làm cho chú em trở thành lính trinh sát nổi danh.
- Chú ạ, cháu nhỏ người. Cháu chui đâu cũng lọt,-Va-nha sung sướng, nhanh nhảu trả lời.-Ở đây, só sỉnh nào cháu cũng biết.
- Cái đó quý lắm đấy.
- Dạy cháu bắn súng nữa chứ?
- Sao lại không. Có dịp là sẽ dạy chú em.
Nhưng các chiến sĩ trinh sát nổi tiếng khắp tiểu đoàn không phải chỉ vì những thứ đó.
Trước hết họ nổi tiếng vì những chiến công có tiếng vang lớn, người ngoài đơn vị cũng biết. Không ai bì kịp họ về tính táo bạo và nghệ thuật trinh sát. Họ đã từng len lỏi trong hậu địch và đã kiếm được những tài liệu mà ngay ban tham mưu sư đoàn cũng phải ngạc nhiên. Thủ trưởng phòng nhì phải gọi họ là “những vị giáo sư của đại úy Ê-na-ki-ép”.
Nói tóm lại họ chiến đấu dũng cảm.
Nhưng sau những chuyến công tác gian khổ và nguy hiểm họ thường nghỉ ngơi một cách hợp lý.
Không kể trung sĩ Ê-gô-rốp, đơn vị có sáu người. Họ thường đi trinh sát từng đôi một, cách hai ngày một lần. Đôi này công tác thì đôi khác nghỉ. Còn trung sĩ Ê-gô-rốp nghỉ lúc nào thì có trời biết.
Lần này Goóc-bu-nốp và Bi-đên-cô đến phiên nghỉ. Họ là bạn thân với nhau và luôn luôn đi đôi. Mặc dầu trận chiến đấu đã mở đầu từ sáng, không khí trong rừng rung lên, đất ngả nghiêng và từng phút một lại có tiếng động cơ máy bay cường kích bay đi bay về, xà sát ngọn cây, hai chiến sĩ trinh sát vẫn ung dung hưởng những giờ phút nghỉ ngơi xứng đáng bên cạnh Va-nha, cậu bé mà họ đã quý mến ngay và đặt cho biệt hiệu là “bé chăn bò”.
Thật vậy, với cái quần bằng vải thô dệt lấy, nhuộm màu nâu bằng vỏ hành, với cái áo vét rách, với cái tay nải quàng trên vai, chân đất, đầu tóc bù xù, cậu bé giống hệt như cậu bé chăn bò thường vẽ trong các cuốn sách mở lòng hồi xưa. Ngay cả bộ mặt cậu sạm đen, gầy gò, mũi nhỏ thẳng và đẹp, đôi mắt mở to dưới bộ tóc lòa xòa như mái rạ của chiếc nhà gỗ cũ kỹ, tất cả đều giống hệt chú chăn bò.
Ăn hết súp, Va-nha lấy cùi bánh lau soong sạch trơn. Rồi lấy cùi đó, cậu bé lau thìa, ăn luôn bánh và đứng lên, trang trạng cúi mình trước hai chàng khổng lồ, mắt nhìn xuống, nói:
- Đa tạ các chú. Cháu rất lấy làm vừa ý…
- Hay là chú mày ăn thêm tí nữa?
- Thôi, cháu xin đủ.
- Nếu muốn ăn thêm, chúng tớ sẽ tiếp tế cho một xoong nữa,-Goóc-bu-nốp nói, nháy mắt ra điều tự hào.- Đối với chúng tớ chẳng nghĩa lý gì đâu. Thế nào, chú chăn bò?
- Cháu no muốn ứ hơi mất rồi,-Va-nha ngượng ngiẹu nói và cặp mắt xanh của cậu bé bỗng thoáng lên một vẻ nghịch ngợm.
Bi-đên-cô, nổi tiếng là công bằng, nói:
- Không muốn thì thôi. Nhân tâm tùy thích. Ở đây chúng tớ có lệ: không bắt buộc ai cả.
Nhưng anh chàng Goóc-bu-nốp ưa phỉnh, thích mọi người khen cách làm ăn của đơn vị mình, bèn nói:
- Này Va-nha, chú mày thấy chúng tớ ăn uống thế nào?
- Ăn sang lắm,-cậu bé vừa nói, vừa dựng cái thìa trong soong và nhặt những mảnh bánh vụn vương vãi trên tờ báo “Tiến công liên tục” rải xuống đất làm khăn bàn.
Goóc-bu-nốp phấn khởi nói:
- Đúng thế chứ? Này chú em, suốt trong sư đoàn, không tìm đâu ra thức ăn như thế này. Nổi danh đấy. Điều chủ yếu chú em phải bám chặt lấy chúng tớ, bám lấy bọn trinh sát này. Ở với chúng tớ thì không bao giờ bị khốn đốn cả. Thế nào, ở với chúng tớ chứ?
- Vâng ạ,-cậu bé vui vẻ nói.
- Thế mới đúng và chú em sẽ không bao giờ khốn đốn. Chúng tớ sẽ tắm rửa cho chú em tại nhà tắm. Sẽ cắt tóc nữa. Sẽ có cách kiếm quần áo để chú em ra vẻ con nhà lính.
- Chú ạ, các chú mang cháu đi trinh sát nữa chứ?
- Sẽ mang chú em đi. Sẽ làm cho chú em trở thành lính trinh sát nổi danh.
- Chú ạ, cháu nhỏ người. Cháu chui đâu cũng lọt,-Va-nha sung sướng, nhanh nhảu trả lời.-Ở đây, só sỉnh nào cháu cũng biết.
- Cái đó quý lắm đấy.
- Dạy cháu bắn súng nữa chứ?
- Sao lại không. Có dịp là sẽ dạy chú em.