Dịch những truyện ngắn dành cho thiếu nhi của L.N. Tolstoy

Hồng Nhung

Quản lý cấp 2
Thành viên BQT
Супер-Модератор
CÂU CHUYỆN 22: ДЕРЕВЬЯ ДЫШАТ
ДЕРЕВЬЯ ДЫШАТ
Ребёнок был болен. Он бился, метался, потом затих. Мать думала, что он заснул; посмотрела – а он не дышит.
Она стала плакать, позвала бабушку и говорит:
– Посмотри, у меня ребёночек умер.
Бабушка говорит:
– Погоди плакать, может быть, он только замер, а не умер. Вот, дай приставим стёклышко к ротику, если отпотеет, значит, дышит и жив.
Приставили стёклышко к ротику. Стёклышко отпотело. Ребёнок был жив.
Он проснулся и выздоровел.
Великим постом была оттепель, да не согнала всего снегу, и опять заморозило, и сделался туман.
Рано утром пошёл я по насту в сад. Смотрю – все яблони пёстрые: одни сучки чёрные, а другие точно посыпаны белыми звёздочками. Подошёл я ближе – посмотрел чёрные сучки – все сухие, посмотрел на пёстрые – все живые и все по почкам облипли инеем. Нигде нет инея, только на самых на кончиках почек, на ротиках, там, где раскрываться начали, точно как усы и борода у мужиков обындевеют на морозе.
Мёртвые деревья не дышат, а живые деревья дышат так же, как люди. Мы ртами и носами, они – почками
CÂY THỞ NHƯ THẾ NÀO?
Cậu bé con bị ốm. Nó hờn, quấy, trở người liên lục, sau một hồi nó lịm dần. Người mẹ nghĩ cậu con trai bé bỏng đã ngủ, nhưng khi nhìn kỹ hơn thì nhận ra cậu bé không thở.
Người mẹ đáng thương bật khóc, rên rỉ gọi mẹ của mình:
- Mẹ ơi, con trai đáng thương của con chết rồi.
Bà lão trấn an cô con gái:
- Nín đi nào, có thể nó mới chỉ bị lịm đi thôi, chứ chưa chết. Lấy mảnh kính ra đây, rồi đặt sát miệng thằng bé. Nếu có hơi nước đọng trên kính thì nó còn thở và sống.
Họ đặt mẩu kính sát miệng cậu bé. Có đọng hơi nước. Cậu bé vẫn còn sống.
Khi tỉnh giấc, cậu bé dần hồi phục.
Trời trở ấm đúng dịp tuần đại tray, nhưng cái ấm đó vẫn không đủ làm tuyết tan hết, mà lại còn gió rét, sương mù xuất hiện.
Sáng sớm tôi men theo lớp tuyết cứng đi ra vườn. Tất cả cây táo trong vườn đều rực rỡ sắc màu: có những nhánh cây đen xì, có những nhánh chắc chắn được những ngôi sao đêm đậu lại từ đêm trước. Tiến lại gần hơn nữa, tôi ngắm những cành cây đen, chúng đều đã khô, nhìn sang những cây sặc sỡ - tất cả đều sống và trên những chồi non còn đọng sương muối. Không ở đâu có sương muối, ngoài trên những búp chồi, trên những chiếc miệng nhỏ xinh chúm chím sắp mở, nhìn giống y như bộ râu, ria mép của mấy lão mu-gich bị đọng sương khi đi ngoài trời có bão tuyết.
Những cái cây đã chết ngừng thở, còn những cây đang sống vẫn tiếp tục thở như con người. Chúng ta thở bằng miệng và mũi, còn cây thở bằng chồi non.
[TBODY] [/TBODY]
 

Hồng Nhung

Quản lý cấp 2
Thành viên BQT
Супер-Модератор
CÂU CHUYỆN 23: ЯБЛОНИ
ЯБЛОНИ
Я посадил двести молодых яблонь и три года весною и осенью окапывал их, и на зиму завёртывал соломою от зайцев. На четвёртый год, когда сошёл снег, я пошёл смотреть свои яблони. Они потолстели в зиму; кора на них была глянцевитая и налитая; сучки все были целы и на всех кончиках и на развилинках сидели круглые, как горошинки, цветовые почки. Кое‑где уже лопнули распукалки и виднелись алые края цве товых листьев. Я знал, что все распуколки будут цветами и плодами, и радовался, глядя на свои яблони. Но когда я развернул первую яблоню, я увидал, что внизу, над самой землёю, кора яблони обгрызена кругом по самую древесину, как белое кольцо. Это сделали мыши. Я развернул другую яблоню – и на другой было то же самое. Из двухсот яблонь ни одной не осталось целой. Я замазал обгрызенные места смолою и воском; но когда яблони распустились, цветы их сейчас же спали. Вышли маленькие листики – и те завяли и засохли. Кора сморщилась и почернела. Из двухсот яблонь осталось только девять. На этих девяти яблонях кора была не кругом объедена, а в белом кольце оставалась полоска коры. На этих полосках, в том месте, где расходилась кора, сделались наросты, и яблони хотя и поболели, но пошли. Остальные все пропали, только ниже обгрызенных мест пошли отростки, и то всё дикие.
Кора у деревьев – те же жилы у человека: чрез жилы кровь ходит по человеку – и чрез кору сок ходит по дереву и поднимается в сучья, листья и цвет. Можно из дерева выдолбить всё нут ро, как это бывает у старых лозин, но только бы кора была жива – и дерево будет жить; но если кора пропадёт, дерево пропало. Если человеку подрезать жилы, он умрёт, во‑первых, потому, что кровь вытечет, а во‑вторых, потому, что крови не будет уже ходу по телу.
Так и берёза засыхает, когда ребята продолбят лунку, чтобы пить сок, и весь сок вытечет.
Так и яблони пропали оттого, что мыши объели всю кору кругом, и соку уже не было хода из кореньев в сучья, листья и цвет.
NHỮNG CÂY TÁO
Tôi trồng 200 cây táo con, 3 năm liền cả mùa xuân và mùa thu tôi đều xới đất cho chúng, đến mùa đông tôi lại ủ rơm khỏi những con thỏ. Sang năm thứ tư, khi tuyết rơi, tôi tới coi những cây táo của mình. Chúng đã mập mạp hơn một chút; vỏ cây trên chúng bóng loáng và chắc nịch. Tất cả nhành cây đều nguyên vẹn và ở tất cả ngọn và điểm giao giữa các cành đều có những chồi hoa nhỏ nhắn tròn xinh như những hạt đỗ. Ở đâu đó những nụ hoa còn đang chúm chím đã dần bung ra và để hé sắc đỏ của những chiếc lá. Tôi vui mừng ngắm những cây táo của mình: tất cả nụ sẽ nở thành hoa và ra quả. Nhưng khi xới đất cho cây táo đầu tiên, tôi mới phát hiện ra phía bên dưới, ngay trên mặt đất vỏ gỗ cây đã bị lũ chuột gặm xung quanh như một vòng tròn trắng. Tôi đào những cây tiếp theo và cũng bị y như vậy. Không còn một cây nào nguyên vẹn. Tôi bắt đầu xoa nhựa và sáp vào những chỗ bị khoét; nhưng khi những cây táo đâm chồi thì những bông hoa của chúng ngay lập tức héo đi. Những lá non vừa nhú ra một chút cũng khô và héo. Vỏ cây nhăn nhúm và đen sì. Từ 200 gốc táo giờ đây chỉ còn lại 9 cây chưa bị gặm nhấm, còn trên lớp vỏ được ghét vôi trắng vẫn giữ vết hằn ngang dọc. Tại đó xuất hiện những mắt gỗ. Và mặc dù những cây táo bị bệnh, nhưng chúng vẫn gắng bám trụ để sống. Tất cả những câu còn lại đều chết, nhưng ở bên dưới vết đục khoét nhú ra những chồi non, nhưng tất cả đều hoang dại.
Vỏ trên cây cũng giống như chính gân mạch của con người: máu đi khắp cơ thể thông qua mạch – cũng như nhựa cây đi qua vỏ cây đến mọi nhánh, ngọn, lá hoa của cây. Có thể đục khoét từ bên trong cây như vẫn thường xảy ra ở những cây liễu già, nhưng chỉ cần vỏ cây còn sống thì cây sẽ sống. Nhưng nếu vỏ cây chết thì cây cũng không còn. Nếu con người bị đứt mạch máu, anh ta cũng không thể sống sót, bởi vì trước hết máu chảy qua nó, thứ nữa, ngoài mạch máu ra, máu chẳng còn đường nào đi khắp cơ thể.
Đó là lý do vì sao cây bạch dương khô quắt khi lũ trẻ khoét lỗ trên cây lấy nước, vốn chính là nhựa cây bạch dương để uống.
Với những cây táo cũng không phải ngoại lệ, khi lũ chuột đã gặm hết vỏ cây, khiến nhựa cây không có đường để đi tới khắp các cành, lá và hoa.
[TBODY] [/TBODY]
 

Hồng Nhung

Quản lý cấp 2
Thành viên BQT
Супер-Модератор
CÂU CHUYỆN 24: КАК ВОЛКИ УЧАТ СВОИХ ДЕТЕЙ


КАК ВОЛКИ УЧАТ СВОИХ ДЕТЕЙ
Я шёл по дороге и сзади себя услыхал крик. Кричал мальчик‑пастух. Он бежал полем и на кого‑то показывал.
Я поглядел и увидал – по полю бегут два волка: один матерой, другой молодой. Молодой нёс на спине зарезанного ягнёнка, а зубами держал его за ногу. Матёрой волк бежал позади.
Когда я увидал волков, я вместе с пастухом побежал за ними, и мы стали кричать. На наш крик прибежали мужики с собаками.
Как только старый волк увидал собак и народ, он подбежал к молодому, выхватил у него ягнёнка, перекинул себе на спину, и оба волка побежали скорее и скрылись из глаз.
Тогда мальчик стал рассказывать, как было дело: из оврага выскочил большой волк, схватил ягнёнка, зарезал его и понёс.
Навстречу выбежал волчонок и бросился к ягнёнку. Старый отдал нести ягнёнка молодому волку, а сам налегке побежал возле.
Только когда пришла беда, старый оставил ученье и сам взял ягнёнка.

SÓI MẸ DẠY CON
Đang đi trên đường, bỗng từ phía sau lưng tôi có tiếng gào hét thất thanh. Một thằng bé chăn cừu vừa chạy thục mạng trên đồng vừa la hét và cố chỉ về phía ai đó.
Tôi quay ra và nhìn thấy 2 con sói đang lững thững chạy trên cánh đồng. Một con sói con chạy phía sau con sói mẹ, trên lưng cõng theo một con cừu non đã bị cắn chết và miệng ngậm chặt chân con mồi.
Phát hiện ra có sói, tôi vội vã chạy cùng thằng bé và cũng bắt đầu la hét. Mấy gã đàn ông cùng bầy chó lao về phía có tiếng hét của chúng tôi.
Ngay khi con sói già nhận ra lũ chó và người đang đuổi theo mình, nó chạy lên phía sói con, cắp con mồi, hất sang lưng của mình, rồi cả 2 cùng lẩn thật nhanh, chẳng mấy chốc đã không còn thấy bóng chúng.
Lúc này thằng bé chăn cừu kể lại đầu đuôi câu chuyện: từ phía khe đồi bỗng xuất hiện một con sói lớn, nó lao ra và vồ lấy con cừu con, cắn xé nó và tha đi.
Sau đó con sói con nhảy ra, lao về phía con mồi đã chết của mình. Sói mẹ để con con cõng con mồi, còn mình nó thong thả chạy bên cạnh.
Chỉ khi gặp nguy hiểm, sói mẹ ngừng bài tập và tự tha con cừu đi.
[TBODY] [/TBODY]
 

Hồng Nhung

Quản lý cấp 2
Thành viên BQT
Супер-Модератор
CÂU CHUYỆN 25: ЗАЙЦЫ

ЗАЙЦЫ

Зайцы по ночам кормятся. Зимой зайцы лесные кормятся корою деревьев, зайцы полевые – озимями и травой, гуменники – хлебными зёрнами на гумнах. За ночь зайцы прокладывают по снегу глубокий, видный след. До зайцев охотники – и люди, и собаки, и волки, и лисицы, и вороны, и орлы. Если бы заяц ходил просто и прямо, то поутру его сейчас бы нашли по следу и поймали; но заяц труслив, и трусость спасает его.
Заяц ходит ночью по полям и лесам без страха и прокладывает прямые следы; но как только приходит утро, враги его просыпаются: заяц начинает слышать то лай собак, то визг саней, то голоса мужиков, то треск волка по лесу и начинает от страха метаться из стороны в сторону. Проскачет вперёд, испугается чего‑нибудь и побежит назад по своему следу. Ещё услышит что‑нибудь – и со всего прыгнет в сторону и поскачет прочь от прежнего следа. Опять стукнет что‑нибудь – опять заяц повернётся назад и опять поскачет в сторону. Когда светло станет, он ляжет. Наутро охотники начинают разбирать заячий след, путаются по двойным следам и далёким прыжкам, удивляются хитрости зайца. А заяц и не думал хитрить. Он только всего боится.

BẦY THỎ
Đêm đêm bầy thỏ rời khỏi hang đi kiếm ăn. Khi mùa đông đến, lũ thỏ rừng sống gặm vỏ cây để sống, lũ thỏ đồng bới tìm lúa non và cỏ, còn mấy con ngỗng lông xám nhặt nhạnh những hạt lúa mì còn sót rơi vãi trên sân đập lúa. Sau một đêm trên mặt tuyết hiện rõ mồn một dấu vết của bầy thỏ do chúng ngang chạy chạy dọc. Những kẻ săn mồi: nào là con người, nào là chó săn và chó sói, nào là cáo, quạ rồi cả đại bàng đều săn lùng chúng. Nếu con thỏ chỉ đi theo một đường thẳng, thì chắc hẳn chỉ tới sáng hôm sau nó bị bị tóm gọn một cách dễ dàng nhờ vào những dấu chân nhỏ nhắn đó. Nhưng thỏ lại quá nhát gan và chính sự nhát gan đó đã cứu chúng thoát chết.
Vào ban đêm thỏ mạnh dạn đi lại khắp các cánh đồng, các khu rừng và tạo ra những dấu chân thẳng tắp; nhưng ngay khi trời tờ mờ sáng, khi kẻ thù của nó tỉnh giấc: nó bắt đầu nghe thấy lúc thì tiếng chó sủa, lúc lại tiếng rít của xe trượt tuyết, đâu đó tiếng mấy lão mu-gich, rồi cả tiếng sói hú trong rừng và thế là thỏ ta sợ hãi, chạy lung tung hết sang nọ lại sang bên kia. Nó lao về phía trước, rồi sợ hãi điều gì đó và chạy ngược về phía sau theo dấu chân cũ của mình. Sau đó nó vẫn nghe thấy âm thanh nào đó – bật thật mạnh sang 1 bên và tiếp đất không ở dấu chân trước. Có cái gì đó đập vào nó khiến con vật đáng thương lại quay ngược lại và nhảy sang hướng khác. Khi trời sáng dần lên, nó nằm bẹp dưới đống tuyết. Đến khi trời sáng hẳn, các bác thợ săn lên đường, lần theo dấu chân ngoằn ngoèo, bị cắt ngang dọc của thỏ một cách vô vọng, và hết sức ngạc nhiên với sự tinh quái của chú thỏ. Còn chính thỏ ta lại không cho là mình có mưu mẹo gì, mà đơn giản chỉ là nó quá sợ hãi.
[TBODY] [/TBODY]
 

Hồng Nhung

Quản lý cấp 2
Thành viên BQT
Супер-Модератор
CÂU CHUYỆN 26: СОВА И ЗАЯЦ

СОВА И ЗАЯЦ
Смерклось. Стали совы летать в лесу по оврагу, высматривать добычу.
Выскочил на полянку большой русак, стал охорашиваться.
Старая сова посмотрела на русака и села на сук, а молодая сова говорит:
– Что ж ты зайца не ловишь?
Старая говорит:
– Не по силам – велик русак: ты в него вцепишься, а он тебя уволочёт в чащу.
А молодая сова говорит:
– А я одной лапой вцеплюсь, а другой поскорее за дерево придержусь.
И пустилась молодая сова за зайцем, вцепилась ему лапой в спину так, что все когти ушли, а другую лапу приготовила за дерево уцепиться. Как поволок заяц сову, она уцепилась другой лапой за дерево и думала: «Не уйдёт».
Заяц рванулся и разорвал сову. Одна лапа осталась на дереве, другая на спине у зайца.
На другой год охотник убил этого зайца и дивился тому, что у него в спине были заросшие совиные когти.
CÚ VÀ THỎ
Trời đã tối mịt. Những con cú bắt đầu rời khỏi tổ, men theo bờ mương bay vào rừng kiếm ăn.
Trên bãi cỏ gần đó có một con thỏ béo mập từ đâu vừa nhảy ra, đứng làm dáng.
Con cú già quan sát con mồi, rồi đậu lên một cành cây, chú cú trẻ thấy lạ, tò mò hỏi:
- Sao bác không tóm con thỏ kia?
- Con thỏ to thế kia thì ta lấy đâu ra sức: Chú em mà tóm nó thì nó cũng kéo cậu vào tận trong rừng cho mà coi.
Con cú trẻ trả lời tự tin:
- Tôi chỉ cần 1 chân là quắp được nó, còn chân kia bám vào cành cây là xong.
Vừa dứt lời, con cú trẻ liền sà xuống chỗ con mồi, dùng một chân bám chặt lưng nó đến nỗi tất cả móng đều ghim trên đó, còn chân kia chút nữa nó sẽ dùng để đậu lên cành cây. Ngay khi chú cú trẻ tuổi bị con thỏ béo kéo đi thì đã kịp bám chặt vào cành cây và thầm nhủ: “đừng hòng chạy thoát”.
Con thỏ giãy giụa, lao mình về phía trước không ngừng làm con cú bị xé tung xác. Một chân ở lại trên cây, còn 1 chân bám trên lưng con thỏ.

Một ngày nọ, con thỏ này bị bác thợ săn bắn chết. Khi lại gần chiến lợi phẩm của mình, bác vô cùng ngạc nhiên khi thấy những chiếc móng cú lổn nhổn trên lưng nó.
[TBODY] [/TBODY]
 

Tấn Nghĩa

Thành viên thường
"надо будет идти в другой раз" - thì sẽ phải đi lần khác nữa.=> ở đây có cả từ "надо" nên mình nghĩ fai dịch hết tất cả các nghĩa mà câu có (sát nhất có thể)
 

Hồng Nhung

Quản lý cấp 2
Thành viên BQT
Супер-Модератор
"надо будет идти в другой раз" - thì sẽ phải đi lần khác nữa.=> ở đây có cả từ "надо" nên mình nghĩ fai dịch hết tất cả các nghĩa mà câu có (sát nhất có thể)
Câu bạn trích dẫn trong chuyện nào vậy ạ?
 
Top