Ca khúc mừng Ngày Chiến Thắng 09-05

ЗАСТОЛЬНАЯ ВОЛХОВСКОГО ФРОНТА- NÂNG CỐC VÌ MẶT TRẬN VOLKHOV

Các bạn thân mến, bài hát được nhiều người Việt biết đến trong tiệc rượu đó là “Bài ca nâng cốc” được phỏng dịch sang tiếng Việt một đoạn hát rất hay. Đây là bài hát viết từ năm 1942 tại mặt trận Volkhov nên còn có tên là “Nâng cốc vì mặt trận Volkhov”. Bài hát ca ngợi tinh thần chiến đấu dũng cảm của quân dân xô viết ở mặt trận Volkhov tại tỉnh Leningrad từ 17.12.1941 bị phát xít Đức bao vây ngăn chặn mọi đường tiếp tế lương thực, thực phẩm, đạn dược thuốc men. Quân và dân nơi đây phải sống khổ cực gần 3 năm trời, nếu các bạn xem lại lịch sử chiến tranh thì nơi đây phải trộn mùn cưa với bột mì để làm bánh mì. Mãi tới tháng giêng năm 1943 quân đội xô viết mới thực hiện được nhiệm vụ quan trọng, chọc thủng hàng rào bao vây và đến tháng 02.1944 mới giải phóng hoàn toàn Leningrad. Bài thơ nguyên thủy được viết vào năm 1942 gồm 9 đoạn, nhưng khi hát các ca sĩ thường hát 6 đoạn đầu.



ЗАСТОЛЬНАЯ ВОЛХОВСКОГО ФРОНТА- NÂNG CỐCVÌ MẶTTRẬNVOLKHOV
Музыка И. Любана - Слова П. Шубина 1942
Редко, друзья, нам встречаться приходится,
Но уж когда довелось,
Вспомним, что было, и выпьем, как водится,
Как на Руси повелось!

Thật hiếm hoi chúng mình mới được gặp nhau các bạn ơi,
Nhưng đã có dịp đến đây rồi,
Chúng mình cùng nhớ những gì đã qua, hãy cạn ly như thường lệ,
Đó là phong tục ở trên đất Nga!

Пусть вместе с нами семья ленинградская
Рядом сидит у стола.
Вспомним, как русская сила солдатская
Немца за Тихвин гнала!

Hãy để cho gia đình Leningrad cùng với chúng ta
Ngồi bên nhau quây quần quanh bàn.
Chúng mình cùng nhớ, sức mạnh của những người lính Nga
Tống cổ quân Đức ra khỏi Tikhvin!

Выпьем за тех, кто неделями долгими
В мерзлых лежал блиндажах,
Бился на Ладоге, бился на Волхове,
Не отступил ни на шаг.

Chúng mình cùng uống vì những người bao tuần lễ qua
Đã nằm trong những chiến hào lạnh giá,
Đã chiến đấu trên hồ Ladoga và trên Volkhov,
Không hề lui dù một bước chân.

Выпьем за тех, кто командовал ротами,
Кто умирал на снегу,
Кто в Ленинград пробивался болотами,
Горло ломая врагу.

Chúng mình cùng uống vì những người chỉ huy các đại đội,
Vì những người hy sinh trên tuyết trắng,
Vì những người đã băng qua đầm lầy,
Để đập tan yết hầu của quân thù.

Ну-ка, товарищи, грянем застольную
Выше стаканы с вином,
Выпьем за Родину нашу привольную
Выпьем и снова нальем

Nào các đồng chí chúng mình cùng uống tưng bừng
Hãy cùng nâng cao ly rượu vang,
Hãy cạn ly vì Tổ quốc tự do của chúng ta
Nào cạn ly và chúng ta rót tiếp.

Выпьем за русскую удаль кипучую,
За богатырский народ!
Выпьем за армию нашу могучую,
Выпьем за доблестный флот!

Hãy cạn ly vì sức mạnh mãnh liệt của nước Nga,
Vì nhân dân cường tráng vô biên!
Hãy cạn ly vì quân đội ta hùng mạnh,
Hãy cạn ly vì hạm đội quang vinh!

Встанем и чокнемся кружками, стоя, мы
-Братство друзей боевых,
Выпьем за мужество павших героями,
Выпьем за встречу живых!

Nào cùng đứng lên thành vòng tròn cụng ly,
Chúng ta- tình huynh đệ các chiến binh,
Hãy cạn ly vì lòng dũng cảm của những người hy sinh anh hùng,
Hãy cạn ly vì cuộc gặp của những người còn sống!

Вот что случается, если встречаются
Несколько старых друзей, -
Все, что нам дорого, припоминается.
Песня звучит веселей.

Đó là những gì xẩy ra, nếu như
Một vài người bạn cũ được gặp nhau,-
Mọi thứ thật quý giá với chúng ta khi nhớ lại.
Bài ca ngân vang thấy vui hơn.

Будут навеки в преданьях прославлены
Под пулеметной пургой
Наши штыки на высотах Синявина,
Наши полки подо Мгой.

Trong truyền thuyết sẽ còn trứ danh mãi mãi
Dưới bão tố của súng máy liên hồi
Những chiến binh của chúng ta trên đồi Sinhyavin
Những trung đoàn của chúng ta dưới Mga.
НАШ ТОСТ- NÂNG CỐC
Lời Việt: Sưu tầmTrình bày: Thành Đức Hạnh
Được cùng đồng chí tưng bừng,
Họp vào ngày lễ huy hoàng,
Cùng mừng cùng hát lên muôn lời ca.

Nhớ tới phút xưa êm đềm,
Sống bên nhau xây cuộc đời,
Hát lên cho ấm bao tấm lòng.

Исполняет:Маршал Александр
Композитор (музыка):Матецкий Владимир
Автор текста (слов):Лукьянов Андрей
Год: 2010

Как объяснить тому, кто с нами не был,
Какая здесь стояла тишина,
Как с грохотом на нас упало небо,
В которое нас бросила война?
Я помню всех, кого сегодня нету,
Кто рядом шёл, наперекор судьбе.
Они ушли однажды в это небо,
И небо их оставило себе.

Мы не допели, не договорили -
Нам каждая минута дорога, -
И поднимая в небо эскадрильи,
Летим на запад, чтобы бить врага.
Давай с тобою выпьем за Победу,
Она придёт – немного погоди!
Внизу – наш дом, а это - наше небо!
Мы никому его не отдадим!

Rất tiếc, tôi không đồng ý với phương án trên của bạn. Tôi sẽ phân tích sau. Lần này là tôi thử kết nối với bạn thôi!
Chào thân ái!

Tôi hoàn toàn đồng ý với @vinhtq về điểm này:
Nhưng chú ý nhất là đoạn cuối với câu: "Gia đình người anh hùng Liên Xô đang sống nơi đây", thì đổi thành : "Gia đình người anh hùng của nước Nga đang sống nơi đây". Theo tôi như vậy nó hơi cục bộ quá, vì khi đó chống phát xít là Liên Xô chứ không riêng gì nước Nga, hơn nữa sau khi giải phóng những người chiến sĩ có nhiều chiến công nhận danh hiệu anh hùng Liên Xô, chứ không phải anh hùng của nước Nga. Mong các bạn lưu ý cho điểm này.
theo tôi nên dịch là "Gia đình người anh hùng Xô Viết ...

Còn "друзья-однополчане" dịch là "bạn chiến đấu" như mọi người đã dịch, theo tôi là được. "однополчане" là cụm từ bền vững trong tiếng Nga, nó nói đến tất cả những người bạn cùng chiến hào không nhất thiết là Trung đoàn hay Binh đoàn...

Về lời bài hát .....
Xin chú ý mấy chi tiết sau:
- 4 câu cuối của đoạn thứ nhất ngụ ý rằng : vào thời khắc hoàng hôn an nhàn, tôi đi đi, lại lại dọc bìa làng trước những chiếc cổng gỗ thông còn tươi mới (xin chú ý động từ idti là đt không hoàn thành, không định hướng nên không nên hiểu là tôi trở về), trong lòng thầm ngóng-đợi, may ra có ngọn gió lành nào đưa người lính mà tôi từng quen biết đến với làng tôi chăng. Với ngữ cảnh đó, tôi nghĩ nên hiểu là giờ này anh ở đâu (cách hiểu này cũng khớp với hoàn cảnh đã thôi thúc nhạc sĩ sáng tác nên bài hát).
- Còn chuyện Đêm hè về... Mà Trọng Tấn hát, tôi nghĩ là cũng được, nên hiểu là nhóm trạng ngữ nhắc nhớ lại những đêm ngắn tháng 5 mỗi khi trở lại đều gợi nhớ tới thời điểm chiến tranh đã kết thúc, những người lính được trở về, và nhân vật chính của bài hát này lại nhớ đến các bạn chiến đấu, không hiểu là giờ này các anh ấy ở đâu. Cứ như thế, ......., sẽ lặp lại nội dung của bài hát, hằng năm.
- Odnopoltrane, theo từ điển của Ojegov có nghĩa là những người cùng trung đoàn, tôi nhất trí với ý kiến của bạn.
(Bạn viết thân mến: Tôi là một người cao tuổi (75 t) yêu tiếng Nga, nên rất thích thú được trao đổi với các bạn như thế này. Tôi gõ những dòng này bằng Ipad, nên khó tìm được bộ chữ cái thích hợp, bạn thông cảm nhé! ).
- Ngoài ra, trong buổi biểu diễn mà bạn nhắc tới ấy, tôi thấy có 2 Nhà văn, Nhà báo trẻ đưa vài thông tin về địa lý chưa chính xác. Đó là, một bạn giải thích là muốn đến được thảo nguyên, phải đi 5 000km về Xiberi....., không cần đi xa thế đâu, chỉ đi từ Moscova về phía nam mấy trăm km là tới vùng Kharcov, Rostov, ....., đó là Thảo nguyên chính cống rồi mà; người khác lại nói là hoạ sĩ trang trí sân khấu đưa ra những đám lá khô to, cho rằng ở ô n đ ớ i làm gì có lá to...., tôi xin phép đính chính là có đấy, chẳng hạn cây phong (klion), cây du, cây sồi, và v.v...
Xin chào các bạn nhé! Nếu còn dịp, tôi xin đ ư ợ c tham gia cho vui.

[medio]862[/medio]

Trong chiến tranh chống phát xít Đức, hồng quân Liên xô không những chiến đấu bảo vệ Tổ quốc thân yêu của mình mà còn giải phóng nhiều nước châu Âu khỏi nạn diệt chủng của chủ nghĩa phát xít. Sau chiến thắng phát xít ngày 9 tháng 5 năm 1945, nhiều nước có dựng tượng đài chiến sĩ Xô Viết vô danh, tỏ lòng biết ơn những người chiến sĩ chiến đấu cho hòa bình của các dân tộc bị phát xít xâm chiếm. Tuy nhiên sau khoảng vào những năm 1980 tôi đã nghe tin nhiều nước như Ba lan, Hungaria đã đập phá tượng chiến sĩ Xô Viết vô danh và những năm gần đây ngay cả tại thủ đô Vilnhus của một cộng hòa Litva thuộc Liên Xô cũ người ta cũng di dời nghĩa trang ra xa thành phố. Đúng là những bọn vô ơn bội nghĩa. Xin giới thiệu với các bạn bài hát nói về tượng đài của chiến sĩ Xô viết tại Bungaria với tên gọi “Aliosha” do ca sĩ ZARYAtrình bày. Bài hát này cũng được biểu diễn trong chương trình “Bài ca chiến thắng” vừa qua.




АЛЕША – ALIOSHA“ЗАРА”
Музыка Э. Колмановского - Слова К. Ваншенкина.

Tp. HồChí Minh 02.11.2011
MinhNguyệtdịch.

Xin giới thiệu với các bạn bài viết của bạn Dubravka, trong trang web, giai điệunga.com:
Bài hát có tên là “Ngọn lửa vĩnh hằng” (Вечный огонь), hay còn được gọi và được biết đến nhiều hơn theo câu đầu tiên của bài, là “Những anh hùng của một thời quá khứ” (От героев былых времен). Đây chính là một bài hát trong bộ phim “Những sỹ quan” (Офицеры), do hãng phim truyện Goorky (Киностудия им.М.Горького) của Liên xô sản xuất năm 1971.
Sơ lược nội dung của phim:
Kết cấu chuyện phim diễn ra trong một khoảng thời gian khá dài, từ đầu những năm 1920 đến cuối những năm 1960.
Trung tâm bộ phim miêu tả cuộc đời và số phận binh nghiệp của Alekxey Trofimov (Алексей Трофимов) cùng với vợ của ông là Liuba (Люба) và người bạn thân Ivan Varavva (Иван Варавва).
Câu chuyện trong phim kể lại cách mà những người sỹ quan Hồng quân trân trọng tình đồng đội chiến đấu trải qua cuộc nội chiến khốc liệt và cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Họ đã từ chiến sỹ lên tới cấp tướng, trung thành với lý tưởng trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc…
Đến kết cuộc bộ phim, thế hệ thứ ba của gia đình Trofimov cũng lại tiếp bước cha ông mình…


Dubravka dịch.
Khi sang Việt nam, bài hát này có tên "Bạn thân yêu ơi giờ đã nơi nào" và có một đoạn ca từ, sưu tầm từ đầu những năm 1970, như sau:

Bạn thân yêu ơi giờ đã nơi nào,
Mà chân bước đi lòng vẫn nao nao.
Đường ra biên cương xưa thắm máu hồng,
Cỏ non xanh xanh giờ vờn theo gió...

Ngàn nhớ thương vẫn ghi mãi trong hồn,
Người em yêu xin chớ vội u buồn.
Tình yêu hiến cho Tổ quốc, thôi thúc ta giữ vững quê hương,
Dẫu hy sinh không sờn...


Có một bản "Việt nam hóa" tên là "Chàng Trai Khó Tính" do ca sỹ Long Nhật trình bày:
CHÀNG TRAI KHÓ TÍNH
Nhạc Nga - Lời Việt Xuân Anh":

Người yêu ơi giờ sắp xa rồi.
Chân bước đi lòng vẫn chưa yên.
Đường biên cương rợp áng mây hồng
Cỏ non xanh vờn bay trong gió.

Ngày ra đi hẹn sẽ quay về,
Người yêu ơi xin vẹn giữ câu thề.
Đừng quen ai dù trai hay gái,
Đừng đi với ai ngoài anh em nhé.

Đừng trao thư hoặc nắm tay người
Và đừng nhìn chung một ánh trăng ngời.
Đừng say mê lời ca đắm đuối,
Đừng tha thiết nghe nhạc khúc u buồn.

Bạn thân ơi mình sắp xa rồi,
Chân bước đi lòng thấy nao nao.
Đường biên cương chờ đón bao người,
Là thân trai ngại chi sương gió.

Bạn thân ơi hãy nhớ lấy lời
Người yêu tôi bạn đừng ngó hay cười.
Đừng sang chơi nhà khi tôi vắng.
Đừng đưa nón che, dù trời mưa hay nắng.

Đừng khen chê màu mắt nhung huyền,
Cùng mọi người thân xin bạn nhắc cho rằng:
Đừng ai yêu người con gái ấy,
Vì đó chính là người tôi yêu rồi...