Kinh nghiệm phiên dịch

themanh

Thành viên thường
Câu hỏi khá rộng, xin trả lời rõ phần này:
Một câu tiếng Việt có thể dịch sang nhiều câu tiếng Nga được không ạ .Tức là có nhiều phương án dịch ấy ạ
Có nhiều phương án khi dịch, cả 2 chiều .Nga -> Việt hoặc Việt -> Nga. Lấy VD 1 từ mà tiếng Việt ta thường dịch là "giải thích"
пояснение - giải thích có tính chất giải bày, phân bua ....
разъяснение - giải thích có tính chất phân tích, làm rõ bản chất
объяснение - giải thích nói chung, có tính chất giải trình
прояснение, выяснение - giải thích, mổ xẻ ... để làm rõ vấn đề.
Vậy nên. khi dịch câu tiếng Việt có từ "giải thích" thì tùy văn cảnh ta phải chọn 1 trong các từ trên cho thích hợp. Nếu dùng từ khác, sẽ không có sai phạm gì về ngữ pháp, nhưng ý cần truyền tải sẽ khác chút ít.

So với tiếng Việt, động từ trong tiếng Nga không ít. Có người quan niệm vậy vì chưa hiểu hết vai trò các tiếp đầu ngữ. Cứ thêm chúng vào 1 động từ gốc thì có đến dăm động từ khác nhau trong tiếng Việt.

Còn không có việc gọi là "Những bước khi dịch..." như bạn nói. Để hiểu, bạn xem bài "Tản mạn về dịch thuật từ A đến Z" rồi ta bàn thêm nhé!
Nhiều động từ quá nhớ không xuể và dễ nhầm lẫn bác ạ. Nhất là khi nói
 

masha90

Quản lý cấp 1
Модератор
Наш Друг
Cháu đọc bài đó nhiều lần rồi ạ và chỉ thấy bàn đến yêu cầu của bản dịch chứ không thấy phần thao tác dịch tức là các kĩ năng dịch ấy ạ .Ví dụ như khi bắt đầu dịch mình phải đọc kĩ bản gốc nhiều lần để hiểu sơ qua về nội dung sau đó mới dịch từng câu ,từng đoạn một .Khi dịch một câu mình cũng đọc kĩ bản gốc rồi phân tích xem nên dịch như thế nào ,dùng từ nào cấu trúc câu nào là hay nhất .Trong quá trình dịch những người giỏi có cần phải tra từ điển để kiểm tra xem từ đó dịch đã chính xác chưa hay là cứ thế dịch mà không cần từ điển.
Cháu nghĩ dịch là một nghệ thuật cho nên cũng cần phải có phương pháp dịch đúng đắn chứ ạ !
Cháu cứ nghĩ để trở thành một thợ dịch ban đầu chắc chắn họ phải có những kĩ năng dịch căn bản cần thiết sau đó dần dần họ mới có kinh nghiệm dịch và cứ thế dịch một cách bình thường lúc này gọi là kĩ xảo dịch ấy ạ !

Nói chung là phải ngẫm thật kỹ, sau khi tin chắc là mình đã hiểu đúng ý câu văn trong nguyên bản thì viết lại ý ấy bằng thứ tiếng khác (và phải cố gắng truyền đạt thật chính xác ý ấy), còn các từ thì cứ việc thoải mái lựa chọn, không nên gò bó dịch thật nguyên văn.

Cứ xem phim TQ trên ti-vi thì biết. Người TQ hay nói “Không sai!”, lẽ ra nên dịch sang tiếng Việt là “Đúng rồi!”, “Phải đấy!” v.v… thì người ta cứ dịch cứng nhắc “Không sai!” – nghe chối cả tai, chẳng Việt tí nào.
 

masha90

Quản lý cấp 1
Модератор
Наш Друг
Mình nghĩ làm bất cứ việc gì cũng đều phải có các kĩ năng riêng của nó sau khi rèn luyện các kĩ năng nhuần nhuyễn rồi thì mới thành kĩ xảo được .Khi đã có kĩ xảo trong tay thì làm cái gì cũng dễ như trở bàn tay đúng không Masha ? hi
Thế đố Masha dịch được cụm từ này sang tiếng Việt đấy không được hỏi cụ Google nha :" Два капитала "

Сhịu. Nếu là “Два капитана” thì dịch được.
 

masha90

Quản lý cấp 1
Модератор
Наш Друг
Đúng rồi "Два капитана" anh nhớ nhầm tai nó giống từ kia quá nên anh nhầm chút .Em dịch đi nào nếu dịch không đúng thì sao nào hehe ?

Muỗi, nhá! Vẫn đề là tuỳ tình huống mà dịch. Có thể là “Hai đại uý”, “Hai thuyền trưởng”, “Thuyền trưởng và viên đại uý”.

Ai cũng biết trong quân đội thì капитан là đại uý. Bây giờ xin mời anh dịch quân hàm này ra tiếng Việt: капитан первого ранга = ?
 

masha90

Quản lý cấp 1
Модератор
Наш Друг
Thế có 2 người đều làm đại úy kiêm luôn thuyền trưởng thì dịch sang tiếng Nga thế nào hả em ?
Tại đây là đầu để của một tác phẩm văn học của Nga ngày trước có người do không đọc hết tác phẩm nên không tài nào mà dịch được cái tiêu đề đó cuối cùng dịch sai .Đáp án đúng là “Thuyền trưởng và viên đại uý”.
капитан первого ранга = полковник (đại tá ) đúng không em ?Mà anh đố em biết Việt Nam mình gọi thiếu úy ,đại úy ,đại tướng... mấy từ này bắt nguồn từ đâu ?

Đúng rồi. Trong Hải quân LX và Nga ko dùng đại tá, trung tá, thiếu tá mà dùng капитан первого ранга, капитан второго ранга, капитан третьего ранга (LX và Nga ko có thượng tá).

Trong những trường hợp này chữ капитан mang nghĩa “thuyền trưởng” chứ ko mang nghĩa “đại uý”. Ấy thế nhưng thỉnh thoảng vẫn bắt gặp những bài báo tiếng Việt viết “Đại uý hạng hai Xô-cô-lôp” (!?).

Các cấp bậc “đại uý”, “trung uý” v.v…chắc là từ tiếng Tàu mà ra.
 

Phan Huy Chung

Thành viên thân thiết
Наш Друг
giúp cậu Hứa nhà mình tý:
“Алло! Алло! Артиллерия? Давай ёбни по тому танку, который стоит на холмике! Зараза, достал окончательно!”…

Alo! Alo ! Pháo binh đấy hả ? giã cho cái tăng đang ở trên gò kia môt phát,con chó bệnh này làm tao phát ngấy hết chịu nổi rồi !..... he he
 

masha90

Quản lý cấp 1
Модератор
Наш Друг
Cháu chưa kịp tra từ điển chỉ dựa vào ngữ cảnh rồi dịch nên Masha bảo cháu dịch cẩu thả và vô trách nhiệm hi
Cháu nghĩ ông đại úy đó bực mình lắm nên mới dịch là "cho chúng nó chết hết đi " không ngờ lại gây ra cảm xúc không tốt cho Masha ! .

Thật ra thì chú @Phan Huy Chung cũng cố ý dịch không thật chính xác, và cái sự cố ý của chú ấy là có chủ ý.

Anh Hứa thử dịch thật chính xác xem thế nào nhé?
Nhưng chắc anh sẽ không đủ kiên nhẫn. Anh quen ẩu rồi.
 

vinhtq

Quản lý chung
Помощник
Em có đề tài nhân ngày tựu trường Nga 01.09 Cả nhà xem thế nào ạ?
Hằng năm, cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều, và trên không có những đám mây ban bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.

Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và đầy gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này, tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tôi tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học .:D
 

masha90

Quản lý cấp 1
Модератор
Наш Друг
Từ quần chúng cách mạng mình dịch là революционных масс. Chưa hiểu vì sao Masha dùng cụm революционных автивистов. Vì không hiểu cái từ автивист đó là gì, có giống активист ko?

Активист là người có cảm tình và ủng hộ một phong trào nào đấy. Tất nhiên quần chúng cách mạng nguyên văn là “революционные массы”, nhưng массы là một từ chỉ một tập hợp, một khối, không đo đếm được, nếu dùng массы thì gặp khó với số đếm “vài chục nghìn”. Ngay cả trong tiếng Việt mà viết “hàng chục nghìn quần chúng cách mạng” là đã không chuẩn rồi (cũng như 5 quần chúng, 12 quần chúng v.v…), trong tiếng Nga “десятки тысяч революционных масс” là một cụm từ ngô nghê.
 

Nguyễn Tuấn Duy

Thành viên thân thiết
Наш Друг
Активист là người có cảm tình và ủng hộ một phong trào nào đấy. Tất nhiên quần chúng cách mạng nguyên văn là “революционные массы”, nhưng массы là một từ chỉ một tập hợp, một khối, không đo đếm được, nếu dùng массы thì gặp khó với số đếm “vài chục nghìn”. Ngay cả trong tiếng Việt mà viết “hàng chục nghìn quần chúng cách mạng” là đã không chuẩn rồi (cũng như 5 quần chúng, 12 quần chúng v.v…), trong tiếng Nga “десятки тысяч революционных масс” là một cụm từ ngô nghê.
Cám ơn ý kiến của @masha90 !!!
Theo mình hiểu trên bia đá" ...hàng vạn quần chúng cách mạng" cái từ "hàng vạn" ở đây ko có nghĩa là số đếm. Nó mang nghĩa tượng trưng nên không thể dịch rành mạch ra là десятки тысяч được.
Vậy trong tiếng nga có viết là:
многотысячных революционных масс ?
 
Top